Agile : Framework’ lerden Öteye Gidebilmek

Günümüzde bilgi edinebileceğimiz kaynakları düşündüğümüzde bilgiye erişmek hiç bu kadar kolay olmamıştı. Bilgiye erişmenin bu kadar kolay olduğu bir ortamda, bunun avantajını yaşarken / bazı dezavantajlarını da yaşamaya başladık. Herhangi bir konuda bilgi edinmek istediğimizde ‘Google’ a yazacağımız birkaç kelime ile okuyamayacağımız kadar çok veriye erişebiliyoruz. Hergün yüzlerce hatta binlerce webinar a katılabiliyor ve kişilerin deneyimlerini kolay bir şekilde, çok ucuz hatta birçoğunu ücretsiz dinleyebiliyoruz. Peki bilginin bu kadar çok ve kolay erişilebilir olduğu durumda; okuduğumuz her bilgi doğru mu? Anlatılan deneyimlerin hepsi gerçeği yansıtıyor mu ya da bizim için faydalı mı? İşte dezavantaj burada başlıyor! Bu kadar çok bilgiyi filtreleyip doğru şekilde kullanabilmek gerçekten de zor…

Şimdi gelelim bu bilgiyle Agile arasındaki ilişkiye. Google’ a Agile yazdığımızda 1.440.000.000 sonuç karşımıza çıkıyor. Bu konuyla ilgili artık hepimizin ezberlediği;

• Agile Manifesto ‘nun 17 kişi tarafından bir kayak otelinde bulunması,
• Scrum, Kanban yaklaşımları,
• ‘Doing agile‘ ile agile pratiklerin, araçlarının kullanılması, ‘being agile’ ile prensip ve değerlerin benimsenmesi ve bütünsel olarak bakıldığında agile zihniyetinin oluşması,
• Scrum’ ın deneysel olduğunu ve sürekli gelişim gerektiği,
• Devops’ un çeviklik için özellikle yazılım alanında uygulanması,
• Mikro servislerin kullanılması ve sprint lerde değerli parça çıkartılması,
• Ölçeklendirilmiş çevik yöntemlerin orta ve büyük ölçekli organizasyonlara çözümler sunması (Safe, LeSS, Nexus vb) bilgileri kolay erişebileceğimiz bilgiler haline geldi.

Tüm bu bilgilere istinaden de Scrum Guide ‘ın 2020 versiyonunda 13 sayfaya düşmesi de Scrum ın kolay öğrenilmesini ve IT dışı uygulanmasını da kolaylaştırdı. Türkiye’ deki çevik dönüşüme giren şirketleri incelediğimizde birçoğundan dönüşüme başladığını fakat bir noktadan sonra tıkandıklarını (istisna olan 1-2 firma hariç) görüyoruz. Tıkanan bu şirketlerin çevik çerçevelere uyum sağlamaları onları bir adım ileriye götürmüş olsa dahi, sürekli iyileştirme alanında gidecekleri daha çok yol olduğunu söylemek yanlış olmaz. Peki çevik dönüşümlerde, sürekli iyileştirmeyi benimsemek için framework’ lere bağlı kalmak ve bu bağımlılığı sağlarken ‘being agile‘ kapsamına giren birkaç iyileştirme (prensiplerin benimsenmesi, çapraz fonksiyonlu bireylerin geliştirilmesi, şirket kültür ve organizasyon yapısında birkaç değişiklik, çevik liderlerin yetiştirilmesi vb) çalışmalarını yapmak yeterli mi?

Bu yazı dizisinin ilk parçasını zihninizi biraz kurcalayarak ve kutu dışı düşünmeye iterek bitireceğim. Çevik olabilmek için sürekli iyileşmeyi benimsemek gerekir. Sürekli iyileştirme ise; PDCA (Plan – Do – Check – Action) ya da PDSA (Plan – Do – Study – Action) döngüsünden oluşmaktadır. Buna kaizen kültürünün benimsemesi de diyebiliriz. Scrum, Safe, Spotify, LeSS gibi modeller bizi bu döngüde şirketinizde çevik olmak için ‘Problemi tanımla’ adımından ziyade direkt ‘çözümleri uygula’ adımına götürmektedir. Peki şirketinizin çevik olmadaki gerçek gelişim alanlarını tespit ettiniz mi? Eğer problemi tanımladıysanız her problem için tek bir çözüm (-mesela Scrum yapmak) olabilir mi?

Her şirket, her departman hatta her takım benzersizdir. Her takımı bir kar tanesine benzetebiliriz. Kar tanelerinin hiçbiri diğeriyle aynı değildir. Hiçbir takım da diğerine benzemez. Her takımın benzersiz olduğu bir durumda, tüm takımlara Scrum, Spotify, Safe gibi yöntemleri direkt alıp uygulamak çeviklik konusunda doğru çözümü üretir mi?

Sizi bir adım ileriye götürebilir fakat aşağıdaki iyileşme evresini düşündüğümüzde; önce takımlar bu yeni yöntemlere adapte olmakta zorluk yaşarlar ve bu durum verimlilik düşüşüne sebep olur. Zamanla bu method ve framework’ lerin getirdiği iyileştirmeler takımları eski iş yapış şekillerinden daha iyi noktaya getirir fakat çerçeveye bağlı kalındığı durumlarda iyileşme bir süre sonra aynı seyirde devam eder. Hatta çoğu durumda gerilemeye başlar ve şirketler Çevikliğin başarısız olduğunu düşünür. Etrafınızda Scrum uygulayan şirketleri düşünün, rollere kişileri adapte etmek, bu rolleri anlamak, Scrum’ ı deneyimleyerek mükemmel şekilde uygulamaya çalışan birçok takım görebilirsiniz. Bu takımların ötesinde departman bazında tribe yapılarını kuran, squat lar oluşturan şirketlerin de sayısı giderek artmaktadır. Fakat hepsi bir noktada Scrum’ ı veya Spotify modelini mükemmel şekilde uygulamaktan öteye gidememektedir. Agile koç’ ların çoğu (dönüşümü deneyimlemiş istisnalar hariç) takımların bu yöntemlerle self-organise olması, küçük teslimatlar üretmesi, doğru backlog ları çıkartması konusunda destek olmaktadır. Fakat genellikle her takıma benzer yöntem uygulanmaktadır: Scrum, Safe, Spotify, Less, Kanban…

Peki bu durumun önüne geçmek için ne yapmak gerekir? Sürekli iyileştirmeyi benimsemek için, çeviklikte çerçevelerden öteye gidebilmek gerekir. Bu yazımı çok sevdiğim bir söz ile tamamlıyorum:

”True business agility comes from freedom, not frameworks!”

Siz bu konuda biraz düşünürken, çeviklikte çerçevelerden öteye gidebilmek için yapılacaklar konusunda diğer yazılarımı hazırlayacağım…